Στο πλαίσιο του μεταπτυχιακού προγράμματος που παρακολουθώ, τον περασμένο Μάιο και στο μάθημα «Κοινωνική Παιδαγωγική», με εισηγήτρια την κ. Ηρώ Μυλωνάκου-Κεκέ, συζητήσαμε για τη Συστημική Επιστήμη και την άμεση σχέση της με την Κοινωνική Παιδαγωγική.
Παρακολουθήσαμε στη συνέχεια ένα μεγάλο μέρος της ταινίας «Το Καναρινί Ποδήλατο», την οποία δεν είχε τύχει να δω ποτέ (αν κι εσείς δεν την έχετε δει, πατήστε εδώ).
Ομολογώ ότι με συγκίνησε και με προβλημάτισε αρκετά ως εκπαιδευτικό η ιστορία του μικρού Λευτέρη και του δασκάλου του, η οποία, παρεμπιπτόντως, είναι πραγματική.
Στην εικόνα που βλέπετε παραπάνω είναι ο «συστημικός» χάρτης που έφτιαξα για τον Λευτέρη, ως εβδομαδιαία εργασία για το συγκεκριμένο μάθημα. Ελπίζω να σας αρέσει!
Υ.Γ: Όποιος/α έχει κάτι παρόμοιο, ας το μοιραστεί μαζί μας!
Παρακάτω θα βρείτε έναν κατάλογο που έφτιαξα με εκπαιδευτικό υλικό, ήδη δημοσιευμένο σε άλλους ιστότοπους, για τη διαφορετικότητα, τον ρατσισμό και την ενδοσχολική βία.
Αν θέλετε να προσθέσετε και άλλα links, αφήστε το σχόλιό σας κάτω από τo άρθρο.
Το 1970 η Jane Elliott, δασκάλα της γ’ δημοτικού σε μια αγροτική περιοχή στην Iowa των ΗΠΑ, αποφάσισε να κάνει ένα τολμηρό κοινωνικό πείραμα, που συζητείται ακόμη και σήμερα, με κάποιους να το χαρακτηρίζουν «επικίνδυνο» και «ακραίο».
Προβληματισμένη από το κύμα ρατσιστικού μίσους που ακολούθησε τη δολοφονία του Martin Luther King και από το γεγονός ότι στο χωριό που εργαζόταν δεν υπήρχε ούτε ένας έγχρωμος, ήθελε να υποδείξει στους μαθητές της, με απόλυτα βιωματικό τρόπο, την ανοησία του ρατσισμού και των διακρίσεων.
Η Elliott μπήκε μια μέρα στην τάξη και άρχισε να υποστηρίζει ότι όσοι είχαν γαλανά μάτια ήταν ανώτεροι από εκείνους με καστανά. Χρησιμοποίησε διάφορα «επιχειρήματα» για να γίνει πειστική και χώρισε την τάξη σε «γαλανομάτηδες», που ήταν ευφυέστεροι και μπορούσαν να δίνουν διαταγές, και σε «καστανομάτηδες», που ήταν κατώτεροι και έπρεπε να υπακούν. Οι τελευταίοι, μάλιστα, έπρεπε να φορούν έναν διακριτικό γιακά για να ξεχωρίζουν.
Επιπλέον, οι γαλανομάτηδες θα απολάμβαναν και άλλα προνόμια, όπως την εύνοια της δασκάλας, μεγαλύτερο διάλειμμα, προτεραιότητα στην καφετέρια. Αντίθετα, οι καστανομάτηδες απαγορευόταν να παίζουν με τους «ανωτέρους» και να χρησιμοποιούν τα παιχνίδια της παιδικής χαράς την ώρα του διαλείμματος.
Τι ακολούθησε; Οι γαλανομάτηδες έγιναν αυταρχικοί, καταπιεστικοί και αλαζόνες, ενώ οι καστανομάτηδες ένιωθαν απαίσια, αυτοχαρακτηρίζονταν «αξιολύπητοι» και «βλάκες», με τις επιδόσεις τους να πέφτουν στο κατακόρυφο. Η δασκάλα παρατήρησε ότι «παιδιά που συνεργάζονταν θαυμάσια και συμπαθούσαν το ένα το άλλο, μετατράπηκαν σε μοχθηρά, βίαια και ρατσιστικά άτομα».
Μετά από λίγες μέρες, ωστόσο, η δασκάλα επανήλθε λέγοντας ότι είχε κάνει λάθος! Τελικά, οι καστανομάτηδες ήταν οι ανώτεροι και οι ρόλοι έπρεπε να αντιστραφούν. Οι γαλανομάτηδες φόρεσαν τους γιακάδες και ένιωσαν στο «πετσί» τους την κατάφωρη αδικία και όλα τα άσχημα συναισθήματα που βίωναν οι «κατώτεροι» συμμαθητές τους τις προηγούμενες μέρες.
Στο τέλος του πειράματος, η Elliott ξεκίνησε μια συζήτηση για το αν είναι σωστό να κρίνουμε κάποιον από το διαφορετικό χρώμα δέρματος ή ματιών ή από οτιδήποτε είναι διαφορετικό από εμάς. Τα παιδιά συμφώνησαν ομόφωνα πως δεν πρέπει να γίνεται αυτό και πέταξαν τους γιακάδες στο καλάθι των αχρήστων.
Τα διδάγματα, μετά από αυτό, ήταν πλέον αυτονόητα για τους μικρούς μαθητές…
